وکیل جرایم فضای مجازی در مشهد
توهین در فضای مجازی
قانونگذار نگاه ویژه ای به موضوع توهین در فضای مجازی داشته و در قانون جرایم رایانه‌ای مصوب ١٣٨٩ در خصوص این نوع از توهین به صورت جداگانه به جرم انگاری پرداخته است.
در ماده ١٦ این قانون آمده است؛ « هرکس به وسیله سیستم های رایانه ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره؛ چنانچه تغییر یاتحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.»
آنچه که در قانون جرایم رایانه ای به آن اشاره شده، قلب واقعیتی است که منجر به هتک حیثیت افراد می‌شود اما اگر هر نوشته‌ای یا مطلبی به واسطه سیستم های رایانه‌ای یا تلفن همراه منتقل شود چه مشمول ماده ٦٠٨ قانون مجازات اسلامی و چه مشمول ماده ١٦ قانون جرایم رایانه‌ای باشد، در هر صورت موجب تعقیب و مجازات توهین کننده خواهد بود.
این کارها در فضای مجازی جرم است:
. انتشار محتوای حاوی تحریک ، ترغیب ، یا دعوت به اعمال خشونت آمیز و خودکشی. ( ماده 15 قانون ج.ر )
. تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر ، مواد روان گردان و سیگار. ( ماده 3 قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانیات 1385 )
. باز انتشار و ارتباط ( لینک ) به محتوای مجرمانه تارنماها و نشانی های اینترنتی مسدود شده ، نشریات توقیف شده و رسانه های وابسته به گروه ها و جریانات منحرف و غیر قانونی.
. تشویق تحریک و تسهیل ارتكاب جرائمی كه دارای جنبه عمومی هستند از قبیل اخلال در نظم ، تخریب اموال عمومی ، ارتشاء ، اختلاس ،كلاهبرداری ، قاچاق مواد مخدر، قاچاق مشروبات الكلی و غیره. ( ماده 43 ق.م.ا )
. تبلیغ و ترویج اسراف و تبذیر. ( بند 3 ماده 6 ق.م )
تغییرصدای دیگران درفضای مجازی
ماده 16 قانون جرایم رایانه ای: هرکس به وسیله سیستم های رایانه ای یا مخابراتی،فیلم یا صوت دیگری را تغییر دهد یا تحریف نماید و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر نماید،به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت او شود،به حبس از نود و یک روز تا دوسال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود.
تبصره- چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
مجازات افشای چت و اسکرین شات
قانون‌مجازات اسلامی، در ماده۷۴۵ (ماده ۱۶ قانون جرایم‌رایانه‌ای) افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای‌‌نقدی و تا دو سال حبس درنظر گرفته است. البته اسرار خصوصی در قانون ایران به صورت مشخص تعریف نشده اما صرفا در ماده ۸ قانون “احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی” نامه‌ها، عکس‌ها،نوشته‌ها و فیلم‌های خصوصی را از مصادیق بارز آن دانسته است.
همچنین بر اساس ماده ۶۶۹ قانون‌مجازات‌اسلامی تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود تا ۷۴ ضربه‌شلاق و یا تا دوسال حبس برای آن درنظرگرفته‌شده‌است. بنابر این به شهروندان توصیه می شود در صورت هرگونه تهدید در این حدود باید از آن فرد شکایت کنند. این در حالی است که قانون به روشنی عنوان کرده که تمامی متن ها در فضای مجازی اعم از ایمیل، صدای ضبط شده، تلگرام و وایبر و فیس بوک و غیره بعنوان دلیل از فرد شاکی پذیرفته می شود و دادگاه، با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان فناوری اجرا خواهد شد، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تائید، مبنای صدور حکم قرار می باشد.
مجازات برای منتشر کردن عکس های دیگران بدون اجازه
از آنجایی كه عمل مزبور احتمالا با سوء نيت صورت گرفته يعنی فردی كه اين عكس ها را در فضای مجازی نشر داده است احتمالا دارای سوء نيت بوده و عمل وی از مصاديق ماده 745 قانون مجازات اسلامی مبحث تعزيرات است.
ماده مزبر تصريح دارد: “هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 5 میلیون ریال تا 40 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.”
طبیعی است در اين رابطه بايد اشاره كرد كه در جهت اثبات اتهام، قطعا سوء نيت فرد مرتكب بايد احراز شود؛ ضمن آن كه هتک حيثيت طرف مقابل نيز بايد ثابت شود.
نشر اکاذیب رایانه ای
بر اساس ماده ۱۸ قانون جرائم رایانه ای مصوب ۱۳۸۸ «هر کسی که نسبت به نشر دروغ در فضای مجازی اقدام کند حتی اگر به ضرر مادی و معنوی کسی نباشد به حبس از ۹۱ روز تا دو سال و جزای نقدی و یا هر دو محکوم می گردد. این ماده در مورد کسانی به کار برده شده که اقدام به انتشار خبر کذب و دروغی در فضای مجازی کنند و از این طریق اذهان عمومی را تشویش کنند ، از این رو مجرم محسوب می شوند و باید در برابر قانون پاسخگوی عمل خود باشند و بسته به اینکه کار آنان نسبت به چه کسانی بوده است و در چه نوع فضایی منتشر داده اند ، روش های مجازات مختلفی برای آنها در نظر گرفته می شود.
عواقب کیفري جرم نشر اکاذیب
۱-مجازات مفتري:متهم به جرم نشر اکاذیب مستوجب حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا ۷۴ ضربه علاوه بر اعاده حیثیت است.
۲- لزوم شکوائیه شاکی خصوصی در اجراي ماده ۷۲۷ ق.م.ا. جرم نشر اکاذیب از جرائمی است که جز با شکایت شاکی خصوصی مرتکب تعقیب نمیشود و در صورتی که شاکی خصوصی گذشت نماید، دادگاه میتواند در مجازات مرتکب تخفیف دهد و با رعایت موازین شرعی از تعقیب مجرم صرف نظر نماید.