وکیل دیه در مشهد
میزان دیه صورت، به چه صورت تعیین میشود؟
برای تعیین میزان دیه زیبایی صورت در سال ۱۴۰۱:
ابتدا باید، دیه اصلی، مشخص شده و سپس اگر، آثار آسیب ها، پس از بهبودی باقی بود
در مورد موضحه، یک هشتادم و در مورد سایر آسیب ها، 1 درصد دیه کامل، علاوه بر دیه اصلی تعیین گردد.
اگر دیه آسیب وارده، در قانون تعیین نشده باشد، ارش زیبایی صورت، با نظر قاضی، تعیین خواهد شد.
برای تعیین میزان دیه صورت
ابتدا باید دیه اصلی تعیین شده و سپس اگر آثار آسیب ها پس از بهبودی باقی بود یک درصد دیه کامل نیز به عنوان دیه زیبایی صورت به آن افزود.
انواع دیه آسیب به صورت در قانون مشخص شده است و اگر دیه آسیب وارده به صورت فرد در قانون تعیین نشده باشد ، ارش زیبایی صورت در سال ۱۴۰۰ با نظر پزشک و قاضی تعیین می شود.
️انواع دیه صورت:
حارصه: خراش پوست بدون آنکه خون جاری شود.
دامیه: جراحتی که اندکی وارد گوشت شود و همراه با جریان کم یا زیاد خون باشد.
متلاحمه: جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود لکن به پوست نازک روی استخوان نرسد.
سمحاق: جراحتی که به پوست نازک روی استخوان برسد.
موضحه: جراحتی که پوست نازک روی استخوان را کنار بزند و استخوان را آشکار کند.
در چه مواردي ديه از صندوق بيت‌المال پرداخت مي‌شود؟
هرگاه در اثر خطاي قاضي، در حكم و يا تشخيص موضوع و يا تطبق حكم بر موضوع، شخص بي‌گناهي محكوم به مرگ شده و متحمل خسارت بدني شود ديه قتل يا جراحت از بيت‌المال است، خطاي قاضي به اين علت كه قاضي شرايط قضاوت را ندارد و يا خلاف كتاب و سنت حكم كرده است.
در مواردي كه لوث عليه شخصي محقق شده باشد ، ولي اولياءدم حاضر به قسامه نشوند، در صورتي كه متهم و اقرباي او قسامه را اجرا كنند ، قصاص از متهم ساقط شده و بيت‌المال، ديه مقتول را خواهد پرداخت. (لوث اماره‌اي است كه، ظن غالب به صدق مدعي دارد. مانند اينكه يك نفر چاقويي خوني داشته باشد و بر بالاي سر مقتولي دستگير گردد . يا مقتولي را در خانه كسي يا درمحله گروهي پيدا كنند ، به شرط آنكه عداوتي ما بين آنها وجود باشد ، و گرنه لوث نيست »
در مواردي كه هيچ يك از مدعي و مدعي‌عليه بينه ندارند و مدعي هم حاضر به قسم ياد كردن نيست و قسم را متوجه مدعی‌عليه كرده است، با قسم خوردن مدعي‌عليه ، دعوي پايان مي‌پذيرد و در اين صورت ديه مقتول بايد از بيت‌المال پرداخت شود .
هرگاه شخص یا اشخاصی در اثر ازدحام کشته شوند و یا جسد مقتولی در خیابان و اماکن عمومی پیدا شود و نتوان این قتل را به کسی منتسب کرد، دیه از بیت‌المال پرداخت میشود.
در مواردی که عبور عابر پیاده ممنوع است اگر عابر عبور کند و راننده‌ای که با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت باشد و وسیله نقلیه او نقص فنی نداشته باشد راننده مسئولیتی در مورد دیه نخواهد داشت. اما درخصوص اینکه جسد شخصی در خیابان پیدا شود و برای قاضی دلیلی بر وقوع قتل او از سوی شخصی یا اشخاصی نباشد دادگاه باید دیه او را از بیت‌المال بدهد.
درصورتی که شخصی فوت کند و صدمه غیر عمد باشد اگر شخص مصدوم مجهول الهویه باشد و اولیای دم شناسایی نشود دادستان به نمایندگی از اولیای‌دم تقاضای تعقیب می‌کند و دادسرا رسیدگی می‌کند و دادگاه هم حکم صادر می‌کند و پرونده برای اجرا ارسال می‌گردد وقتی محکوم علیه دیه را پرداخت کرد، دیه به حساب بیت‌المال (که یک حساب سپرده مخصوص است) واریز میشود تا زمان شناسایی اولیاء دم در این حساب می‌ماند و بعد از شناسایی اولیاء دم و ارائه گواهی انحصار وراثت دیه به آنها پرداخت میشود.
درصورتی که حادثه‌ای مانند تصادف اتفاق بیفتد که منجر به فوت غیرعمدی میشود و شخص متوفی شناسایی میشود و اولیای دم نیز شناسایی میشود ولی شخص متهم شناسایی نمیشود در اینجا دادیار رسیدگی می‌کند و درصورتی که مشخص شد که مقصر حادثه قابل شناسایی نیست بنابراین از دادگاه درخواست می‌کند که طبق ماده 255 ق.م.ا دیه از بیت المال پرداخت شود.
صندوق خسارت بدنی چه وظایفی دارد؟!
لازم به ذکر است در صورتی که به هر دلیلی از جمله فراری بودن راننده مقصر حادثه یا ورشکستگی شرکت بیمه ، مصدوم یا وراث متوفی نتوانند دیه خود را از شرکت بیمه دریافت نمایند صندوقی به نام صندوق خسارات بدنی موظف به پرداخت دیه این افراد است .
نکاتی راجب تغلیظ دیه
- زمان موجب تغلیظ دیه = ماه های حرام ( رحب ، محرم ، ذی العقده ، ذی الحجه ) می باشد .
- مکان موجب تغلیظ دیه = محدوده حرمه مکه می باشد .
- برای تغلیظ دیه = رفتار جانی + فوت مجنی علیه “هر دو” باید در ماه های حرام باشد .
- تغلیظ دیه مخصوص قتل نفس است .
- تغلیظ دیه در جانیت مادون نفس محلی از اعراب ندارد .
- تغلیظ دیه در جنایت اعم از عمدی و شبه عمدی ( شبیه عمد و خطای محض ) جاری است .
- در تغلیظ دیه فرقی بین بالغ ، نابالغ ، زن ، مرد ، مسلمان و غیر مسلمان نیست .
- اگر سقط جنین پس از پیدایش روح مشمول حکم تغلیظ دیه می باشد .
- اگر پرداخت کننده دیه عاقله یا بیت المال باشد نیز تغلیظ دیه محقق است .
- فاضل دیه تغلیظ نمیشود
- دیه ای که شرکا قتل به ولی دم یا قصاص شونده میپردازند ، مشروط بر این که قتل در ماه حرام باشد ، میزان دیه تغلیظ میشود.
در سه مورد اولیاء دم باید برای اعدام قاتل دیه بپردازند.
- در صورتی که بعضی از اولیاء دم نخواهند قصاص بکنند و بخواهند دیه بگیرند یا بعضی صغیر و بعضی دیگر کبیر باشند و چونکه قصاص یا مصالحه به مقدار دیه یا بیشتر حق همه اولیاء دم است، در صورتیکه بعضی از اولیاء، تقاضای قصاص کنند باید سهم دیه ی اولیاء دم دیگر را، بپردازند یا اگر اولیائی دم که کبیر هستند تقاضای قصاص کنند باید سهم صغیر را دیه حساب کرده و به حسابی که دادگستری به همین منظور افتتاح کرده واریز نمایند تا بعد از اینکه اولیاء دم صغیر به سن قانونی رسیدند، اگر تقاضای دیه داشته باشند به آنها پرداخت نمایند. پس این پول گرفتن از اولیاء دم بخاطر رعایت حق دیگر اولیاء یا ولی دم صغیر است و در این قسم دیه به اولیای قاتل پرداخت نمی شود و اصلا این دیه مقتول است نه دیه قاتل .
- در صورتی که مقتول یک نفر است ولی قاتل بیش از یک نفر باشد که در این صورت اگر قاتلین دو نفر باشند و اولیاء دم خواستار قصاص هر دو نفر باشند باید به اولیاء دم هر کدام از قاتلین نصف دیه یک انسان را بپردازند تا عدالت برقرار شود زیرا مقتول یک نفر بوده و الان که دو نفر قصاص می شوند باید دیه یک نفر اضافه پرداخت شود.
- در صورتی که قاتل مرد و مقتول زن باشد چون که دیه زن نصف دیه مرد است بنابراین اگر اولیاء دم بخواهند قاتل را اعدام نمایند باید نصف دیه مرد را به خانواده اش بپردازند.
ملاحظه می شود که تنها در این سه مورد است که اولیاء دم باید پول پرداخت کنند، اینهم برای رعایت حق و عدل است و کاملاً منطقی می باشد، اما در سایر موارد قصاص، اجرای حکم قصاص نیاز به پرداخت پول (دیه) نمی باشد.
مطالبه دیه به جای قصاص
در صورتی که بعضی از اولیاء دم نخواهند قصاص بکنند و بخواهند دیه بگیرند یا بعضی صغیر و بعضی دیگر کبیر باشند باید سهم دیه ی اولیاء دم دیگر را بپردازند و به حسابی که دادگستری به همین منظور افتتاح کرده واریز نمایند ( تا بعد از اینکه اولیاء دم صغير به سن قانونی رسیدند ، اگر تقاضای دیه داشته باشند به آنها پرداخت نمایند .) پس این پول گرفتن از اولیاء دم بخاطر رعایت حق دیگر اولیاء یا ولی دم صغير است و در این قسم دیه به اولیای دم قاتل پرداخت نمی شود و اصلا این دیه مقتول است نه دیه قاتل !
در صورتی که مقتول یک نفر است ولی قاتل بیش از یک نفر باشد که در این صورت اگر قاتلین دو نفر باشند و اولیاء دم خواستار قصاص هر دو نفر باشند باید به اولیاء دم هر کدام از قاتلین نصف دیه یک انسان را بپردازند تا عدالت برقرار شود زیرا مقتول یک نفر بوده و الان که دو نفر قصاص می شوند باید دیه یک نفر اضافه پرداخت شود .
در صورتی که قاتل مرد و مقتول زن باشد چون نصف دیه مرد است بنابراین اگر اولیاء دم بخواهند قاتل را اعدام نمایند باید نصف دیه مرد را به خانواده اش بپردازند .
پرداخت مهریه از محل دیه
ديه جزء ما ترك متوفي است در نتيجه مهريه زوجه متوفي از محل ديه قابل پرداخت ميباشد
سوال :
در صورتی که متوفی در اثر تصادف فوت نماید و زوجه مهریه خود را مطالبه نماید، اما متوفی مالی نداشته باشد، آیا می‌توان از دیه مذکور مهریه زوجه را پرداخت نمود؟
مطابق ماده ۸۶۷ قانون مدنی ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می‌کند و حسب ماده ۸۶۸ همان قانون مالکیت ورثه نسبت به ترکه محقق نمیشود، مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته و ماده ۸۶۹ قانون مذکور حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می‌گیرد و باید قبل از تقسیم آن اداء شود، از جمله دیون و واجبات مالی متوفی دانسته است و چون مهریه از حقوق ممتازه است و از طرفی دیه نیز جزء ماترک متوفی است. لذا قبلاً باید مهریه زوجه از دیه دریافتی پرداخت و سپس حق مادر متوفی از همان محل اداء شود.
لوث و دیه
لوث به معنی اوضاع و احوالی است که سبب ظن قاضی (ظن در مقابل علم قطعی) میشود. به طور مثال جنازه‌ای در محلی یافت میشود و شخصی با لباس خونین در بالای سر جنازه ایستاده است. در این حالت، هیچ دلیل معتبری مبنی بر قاتل بودن آن شخص وجود ندارد، اما مجموع اوضاع و احوال سبب مظنون شدن قاضی به وی میشود. چنین شرایطی لوث نام دارد. در چنین حالتی، شاکی می‌تواند با اجرای قسامه و بدون نیاز به سایر دلایل، مجرمیت متهم را اثبات و مطالبه‌ی قصاص و دیه نماید
زن یا شوهر هیچ حقی در قصاص قاتل همسر خود ندارند
علیرغم تصور عموم مردم ، هرگاه زن یا شوهر به قتل برسد ، همسر مقتول حقی در قصاص کردن یا نکردن قاتل ندارد .
البته توجه داشته باشید ، اگر حق قصاص به هر علت ، تبدیل به دیه شود یا به مال یا حقی مصالحه شود ، همسر مقتول نیز از آن ارث میبرد .
نکته : ولی دم ، همان ورثه مقتول است به جز زوج یا زوجه او که حق قصاص ندارد .
دیه در ماه حرام
برای اینکه نرخ دیه افزایش پیدا کند هم صدمه و هم فوت باید در یکی از چهار ماه حرام باشد . ( ذیقعده ، ذیحجه ، محرم ، رجب ) پس اگر کسی در ماه رجب به واسطه تصادف رانندگی مصدوم شد و در ماه شعبان فوت کرد افزایش دیه شامل او نمي شود .