حکم شرعی صیغه ساعتی و شرایط آن

حکم شرعی صیغه ساعتی و شرایط آن

حکم شرعی صیغه ساعتی از دیدگاه اکثر فقهای شیعه بلامانع است و به‌عنوان یک نوع ازدواج موقت مشروع و قانونی پذیرفته شده است. این نوع ازدواج بر اساس فقه شیعه و استناد به آیه ۲۴ از سوره نساء (که به مسئله “استمتاع” و پرداخت مهر اشاره دارد) قابل انجام است. بر اساس این آیه، نیت ازدواج موقت باید به قصد پاکدامنی و نه به قصد زنا باشد و پرداخت مهر به‌عنوان یک واجب دینی ذکر شده است.

دلایل مشروعیت صیغه موقت (ساعتی) در فقه شیعه:

1. استناد به آیه ۲۴ سوره نساء: این آیه به ازدواج موقت اشاره دارد و صیغه موقت را از دیدگاه شرع اسلامی مجاز می‌داند. مفهوم «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ» به استمتاع و پرداخت مهریه پس از عقد موقت اشاره دارد.
2. نیت پاکدامنی: در صیغه موقت، نیت باید پاکدامنی و دوری از زنا باشد. هدف ازدواج موقت، براساس این تفسیر، رفع نیازهای جنسی به شیوه‌ای شرعی و قانونی است.
3. قوانین ایران: در قوانین ایران، صیغه موقت به رسمیت شناخته شده و برای انجام آن مانعی قانونی وجود ندارد. اگرچه ممکن است بسته به شرایط فرهنگی و اجتماعی برخی ملاحظات وجود داشته باشد، اما در اصل، از لحاظ حقوقی مشکلی در انجام صیغه موقت حتی به‌صورت ساعتی وجود ندارد.

اختلاف فقها در رابطه با صیغه ساعتی:

برخی از فقها با صیغه ساعتی مخالفت دارند. دلیل مخالفت آنان این است که ازدواج در اسلام به‌عنوان بنیانی برای تشکیل خانواده و استمرار نسل‌ها در نظر گرفته شده است. در حالی که صیغه ساعتی معمولاً صرفاً به‌منظور رفع نیازهای جنسی و لذت است، و هدف ازدواج دائمی یا تشکیل خانواده در آن کمتر دیده می‌شود. با این حال، از لحاظ شرعی و قانونی در فقه شیعه، صیغه موقت از جمله صیغه ساعتی مجاز شناخته می‌شود.

تفاوت حکم شرعی با دخول و بدون دخول:

• صیغه ساعتی بدون دخول: اگر در طول مدت صیغه، رابطه جنسی (دخول) برقرار نشود، زن پس از پایان مدت صیغه نیازی به رعایت عده ندارد و می‌تواند بلافاصله با فرد دیگری ازدواج موقت کند.
• صیغه ساعتی با دخول: اگر در طول صیغه، رابطه جنسی (دخول) برقرار شود، زن باید پس از پایان مدت صیغه، عده نگه دارد. مدت عده در ازدواج موقت معمولاً دو دوره قاعدگی یا ۴۵ روز است. زن در این مدت نمی‌تواند با فرد دیگری ازدواج کند تا پاکی رابطه قبلی تأیید شود.

در نهایت، صیغه ساعتی از دیدگاه فقه شیعه مشروع است و اگر تمامی شروط شرعی و قانونی رعایت شود، ایرادی در انجام آن وجود ندارد.

شرایط صیغه ساعتی

برای اینکه صیغه ساعتی به درستی اجرا شود و از نظر شرعی و قانونی معتبر باشد، لازم است شرایطی برای هر دو طرف رعایت شود. این شرایط عبارتند از:

1. عاقل، بالغ و رشید بودن طرفین:
   • هر دو طرف باید عاقل (داشتن سلامت عقل)، بالغ (رسیدن به سن بلوغ شرعی)، و رشید (داشتن توانایی تصمیم‌گیری صحیح در امور مالی و زندگی) باشند.
   • اهلیت به معنای توانایی طرفین برای درک و پذیرش تعهدات صیغه، از جمله تعیین و قبول مهریه است.
2. تعیین مهریه:
   • یکی از ارکان اصلی در صیغه موقت، تعیین مهریه است. اگر مهریه مشخص نشود، صیغه از نظر شرعی معتبر نیست و باطل محسوب می‌شود.
3. مدت عقد موقت:
   • مدت صیغه باید به‌طور دقیق و واضح مشخص شود. این مدت می‌تواند ساعتی یا برای مدت زمان معینی باشد. بدون تعیین مدت، صیغه موقت نیز باطل خواهد بود.
4. عدم قرار داشتن زن در عده:
   • زن نباید در عده وفات (پس از فوت شوهر) یا عده طلاق باشد. اجرای صیغه با زنی که در عده است، از نظر شرعی ممنوع و باطل است.
5. ممنوعیت صیغه با خواهر زن:
   • بر اساس ماده 1048 قانون مدنی ایران، ازدواج موقت یا دائمی با خواهر زن در زمانی که زن در قید زوجیت باشد، ممنوع است و این نوع ازدواج از نظر شرعی و قانونی باطل است.
6. اذن پدر یا جد پدری برای دختر باکره:
   • اگر زن باکره باشد، برای انجام صیغه نیاز به اذن پدر یا جد پدری دارد. در صورتی که این اجازه داده نشود، عقد موقت شرعاً معتبر نخواهد بود. اما اگر زن باکره نباشد (مانند زن مطلقه یا بیوه)، نیازی به این اجازه نیست.
7. قصد زوجیت و مشروعیت:
   • نیت دو طرف باید برای ازدواج موقت مشروع باشد و قصد زنا نداشته باشند. عقد موقت باید به قصد برآورده کردن نیازهای شرعی و جنسی در قالب ازدواج باشد، نه به قصد گناه.

با رعایت این شرایط، صیغه ساعتی از لحاظ شرعی و قانونی معتبر خواهد بود.