ارث عروس از پدر شوهر

در فقه اسلام و قانون مدنی کشورهای اسلامی، ارث یکی از مسائل مهم و پیچیده است که به تقسیم وراثت و توزیع دارایی‌های فوتی به اقوام و خویشاوندان نسبی و سببی فرد متوفی می‌پردازد. موارد مختلفی وجود دارد که ممکن است به نحوه ارث‌بردن عروس توسط پدر شوهر (ماترک) از پدر وی، تأثیر بگذارد. در ادامه به برخی مفاهیم و مسائل مرتبط با این موضوع اشاره خواهم کرد:

1. سببی و نسبی: در اصول فقه اسلام، وراثت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: نسبی و سببی. اقوام نسبی افرادی هستند که از طریق نسبیت خونی به متوفی مرتبط هستند، مثل پدر، مادر، فرزندان، و همسر. اقوام سببی افرادی هستند که به دلایلی خاص به متوفی مرتبط می‌شوند، مثل پدر شوهر یا پدر همسر (ماترک).
2. فروض‌های مختلف: در فقه اسلام، موارد مختلفی برای ارث‌بردن توسط اقوام سببی می‌تواند وجود داشته باشد. بسته به شرایط خاص و اصول فقهی، امکان پذیر یا منتفی بودن ارث عروس از پدر شوهر ممکن است متغیر باشد. برای مثال، در برخی موارد، ارث‌بردن عروس از پدر شوهر ممکن است باشد و در برخی موارد دیگر ممکن است منتفی باشد.
3. میزان سهم الارث: اگر ارث‌بردن عروس از پدر شوهر ممکن باشد، میزان سهم الارث از ماترک (پدر شوهر) ممکن است در مواقع مختلف متفاوت باشد و بر اساس اصول فقهی مشخص شود. این میزان ممکن است نسبت به دیگر اقوام سببی مختلف باشد.

آیا عروس از پدر شوهر خود ارث می برد؟

در فقه اسلام و قانون مدنی کشورهای اسلامی، ارث یکی از مسائل پیچیده است که برای بررسی ارث عروس از پدر شوهر، لازم است سه فرض جداگانه را مورد بررسی قرار داد. در ادامه به موارد مربوطه اشاره می‌کنم:

فرض اول: رابطه خویشاوندی عروس و پدر شوهر صرفاً رابطه سببی است و هیچ رابطه خویشاوندی دیگری میان آنها وجود ندارد.

در این حالت، ارث عروس از پدر شوهر (ماترک) منتفی می‌شود. طبق قوانین مربوط به خویشاوندی سببی، ارث عروس از پدر شوهر ممکن نیست. بنابراین، در این فرض، عروس از ترکه پدر همسر خود هیچ سهمی نخواهد داشت.

فرض دوم: اگر پدر شوهر فوت کرده اما تقسیم ترکه او انجام نشده و سپس خود شوهر نیز فوت می‌کند.

در این حالت، عروس به طور غیرمستقیم از پدر شوهر خود ارث می‌برد اما این ارث عروس از پدر شوهر نبوده، بلکه ارث عروس از ترکه شوهر خودش محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، ارث عروس به‌طور غیرمستقیم از پدر شوهر (ماترک) امکان‌پذیر است.

فرض سوم: رابطه خویشاوندی عروس و پدر شوهر همانند قرابت سببی است و همچنین یک قرابت نسبی نیز میان آنها وجود دارد.

در این حالت، اگر پدر شوهر فوت کند و دیگر وارثی وجود نداشته باشد، عروس می‌تواند از پدر شوهر خود (عمو) ارث ببرد. در اینجا، عروس از پدر شوهر (عمو) خود ارث می‌برد بر اساس اصول خویشاوندی سببی و نسبی.

مساله وصیت‌نامه تملیکی:

اگر پدر شوهر به عروس خود اموالی را در وصیت‌نامه تملیکی ارائه کند، در این صورت، عروس می‌تواند از این اموال برخوردار شود. اگرچه این انتقال اموال به عروس بعد از فوت پدر شوهر (ماترک) صورت می‌گیرد، اما از این اموال به عنوان ارث عروس از پدر شوهر نیز می‌توان یاد کرد.

شرایط ارث عروس از پدر شوهر

در فرضی که رابطه خویشاوندی عروس با پدر شوهر، صرفاً رابطه سببی بوده و هیچ رابطه خویشاوندی دیگری میان آنها وجود ندارد، اما شوهر، بعد از پدر خود فوت می کند و بعد از آن، بحث تقسیم ترکه، مطرح می گردد، از آنجا که فوت شوهر، پس از پدر خود، بوده، سهم الارث وی، از ترکه پدرش دریافت شده و زن نیز بالتبع می تواند، سهم الارث خود را از ترکه شوهر، برداشت کند. در نتیجه، عروس به طور غیر مستقیم، از پدر شوهر خود ارث می برد.

همچنین، در فرضی که علاوه بر قرابت سببی عروس با پدر شوهر، یک خویشاوندی نسبی نیز میان آنها برقرار بوده، اگرچه پاسخ این سوال که آیا عروس از پدر شوهر خود ارث می برد، در برخی از حالت ها، مثبت بوده، اما، در همین فروض نیز برای اینکه عروس، سهمی از ترکه پدر شوهر خود دریافت کند، لازم است تا این شرایط، وجود داشت باشد:

اولا، پدر شوهر فوت کرده یا حکم فوت فرضی او، صادر شده باشد که مورد دوم، در مورد غایب مفقود الاثر، مطرح می گردد؛ ثانیا، پدر شوهر قبل از عروس فوت کند؛ ثالثا، عروس، به دلیل موانع ارث، مانند قتل پدر شوهر، از ارث محروم نباشد و رابعا، خویشاوند نسبی دیگری که نزدیک تر به پدر شوهر باشد، در قید حیات نباشد.

در فرضی که رابطه خویشاوندی عروس با پدر شوهر، صرفا قرابت سببی بوده و رابطه خویشاوندی نسبی، میان آنها وجود ندارد، اما، پدر شوهر، قسمتی از اموال خود را به نفع عروس، وصیت می کند، شرایط ارث عروس از پدر شوهر، عبارت است از اینکه: اولا، وصیت نامه تملیکی نوشته شده، طبق مقررات قانون مدنی و قانون امور حسبی، تنظیم شده باشد و ثانیا، عروس، بعد از فوت پدر شوهر، وصیت را رد نکرده باشد.